Maria Wierusz-Kowalska

---

Życiorys

Maria Wierusz-Kowalska, z domu Boyé, przyszła na świat 7 kwietnia 1926 roku. Jej rodzicami byli Władysław Boyé oraz Anna Maria Rzaśnicka. Jako najmłodsza z trzech sióstr, które również obejmowały Annę i Krystynę, Maria zyskała przydomek Tapta, który towarzyszył jej od wczesnego dzieciństwa. Już w bardzo młodym wieku, mając zaledwie 3 lub 4 lata, organizowała zabawy, w których ustawiało lalki w okręgu, by następnie wchodzić do środka i tańczyć, wykrzykując „jestem Tapta, Tapta, Tapta”. Pseudonim ten stał się tak powszechny w jej życiu, że towarzyszył jej także w dojrzalszych latach oraz jej artystycznej karierze.

Warto również zaznaczyć, że w wieku 18 lat Maria wzięła udział w Powstaniu Warszawskim, co pozostawiło w niej głęboką traumę, o której nigdy nie chciała się dzielić. Niestety, po jego zakończeniu trafiła do niewoli niemieckiej, gdzie przez dłuższy czas, z numerem 298859, była przetrzymywana w Stalagu IV B Zeithain aż do końca II wojny światowej. Po wojnie, maria opuściła Polskę u boku swojego narzeczonego, a później męża, Krzysztofa Wierusza-Kowalskiego, inżyniera, który był wnukiem znanego malarza Alfreda Wierusza-Kowalskiego.

Po przybyciu do Londynu, a następnie osiedleniu się w Brukseli, Maria początkowo rozważała podjęcie studiów medycznych, lecz ostatecznie zdecydowała się na naukę w dziedzinie sztuk plastycznych w École de la Cambre, gdzie rozpoczęła swoją edukację artystyczną w 1945 roku. W 1950 roku, wraz z mężem, spędziła dekadę w Kongu Belgijskim, gdzie Krzysztof znalazł zatrudnienie jako inżynier lądowy. Ten okres życia był dla Marii kluczowy i znacząco wpłynął na jej rozwój artystyczny. Wspaniała przyroda oraz umiejętność lokalnych rzemieślników w wyplataniu koszy zainspirowały ją do pracy z tkaniną.

Zbliżając się do wieku czterdziestu lat, Maria zaczęła intensywnie angażować się w działalność artystyczną, a dla opisania swoich dzieł wprowadziła pojęcie „miękka rzeźba” (fr. sculpture souple/flexible forms). W 1975 roku uzyskała tytuł profesora i zaczęła prowadzić warsztaty gobelinu w La Cambre, gdzie wykładała rzeźbę aż do 1990 roku. Jej wiedza oraz talent przyczyniły się do kształcenia wielu pokoleń belgijskich artystów, takich jak Ann Veronica Janssens, Monica Droste oraz Marie-Jo Lafontaine.

Maria Wierusz-Kowalska odeszła 27 grudnia 1997 roku w Brukseli, pozostawiając po sobie niezwykłe dziedzictwo artystyczne oraz pamięć o swojej życiowej drodze i modlitwie do sztuki.

Twórczość

Maria Wierusz-Kowalska, znana ze swojej niezwykłej zdolności do tworzenia, specjalizowała się w asamblażach z materiałów elastycznych. Jej unikalne dzieła obejmowały rozbudowane struktury tekstylne, które różniły się pod względem skali. Zahaczały zarówno o miniaturowe formy, jak i monumentalne rozwiązania architektoniczne, które harmonijnie integrowały się z otaczającą przestrzenią.

Artystka brała udział w międzynarodowych konfrontacjach tkackich, prezentując swoje prace w prestiżowych miejscach takich jak Londyn, Lozanna oraz Łódź. W ciągu swojej kariery zorganizowała wiele indywidualnych wystaw, które przyciągnęły uwagę miłośników sztuki oraz krytyków.

Wiele z jej dzieł znajduje się obecnie w ważnych kolekcjach muzealnych, w tym w Brukseli, Lozannie i Antwerpii, a także w licznych kolekcjach prywatnych, co świadczy o jej znaczącej pozycji w świecie sztuki współczesnej.

Dzieła w przestrzeni

W twórczości Marii Wierusz-Kowalskiej wyjątkowe miejsce zajmują realizacje, które integrują estetykę z przestrzenią publiczną. Oto przykłady jej dzieł, które można znaleźć w różnych lokalizacjach, podkreślające zarówno innowacyjność, jak i funkcjonalność:

• Voûtes flexibles, stacja metra Veeweyde/Veeweide w Metro w Brukseli (1985),
• Niké ou Projection de forces, w zbiegu rue des Bruyères i rue Pierre-Joseph Redouté w Louvain-la-Neuve (1988),
• Transit, Musée en plein air du Sart Tilman, Uniwersytet w Liège (1992),
• Lieu de transition, Musée en plein air du Sart Tilman, Uniwersytet w Liège (1992),
• L’esprit ouvert, Boulevard Émile Jacqmain, Bruksela (1997).

---

Oceń: Maria Wierusz-Kowalska

---