Stefan Jurga

---

Kariera naukowa

Stefan Jurga jest uznawanym naukowcem, który swoją przygodę akademicką rozpoczął po zakończeniu studiów na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w 1969 roku. Następnie, już w 1974, uzyskał stopień doktora, a w 1985 zdobył habilitację. Jego osiągnięcia zostały uwieńczone tytułem profesora nauk fizycznych, który otrzymał w 1995 roku. W roku 2000 awansował na profesora zwyczajnego i przez znaczną część swojej kariery, w latach 1994–2016, pełnił rolę kierownika Zakładu Fizyki Makromolekularnej na Wydziale Fizyki.

Jurga miał także okazję uczestniczyć w licznych stażach naukowych w kluczowych instytucjach badawczych, takich jak Uniwersytet w Liège, Uniwersytet Stanu Illinois w Urbana-Champaign, Uniwersytet w Moguncji oraz Instytut Maxa Plancka dla Badań Polimerowych w Moguncji. Jego międzynarodowe doświadczenia wzbogaciły również wykłady gościnne na uczelniach w Stanach Zjednoczonych i Republice Południowej Afryki.

W obszarze swojej pracy naukowej, profesor Jurga koncentruje się na fizyce ciała stałego oraz fizyce materii miękkiej. Jest autorem oraz współautorem wielu znaczących prac naukowych publikowanych w renomowanych czasopismach. W czasie swojej kariery wypromował kilkudziesięciu magistrów oraz 17 doktorów.

W jego Zakładzie Fizyki Makromolekularnej prowadzone były badania dotyczące dynamiki i struktury molekularnej, procesów dyfuzyjnych, przejść fazowych oraz procesów relaksacyjnych w różnych stanach materii, przy użyciu zaawansowanych technik, takich jak magnetyczny rezonans jądrowy, spektroskopia dielektryczna oraz reologia.

Od 2006 roku pełnił funkcję dyrektora Międzynarodowej Szkoły Letniej Magnetycznego Rezonansu Jądrowego, odbywającej się corocznie w Polsce pod auspicjami Groupement Ampere. Jego osiągnięcia zostały docenione poprzez stypendia Fundacji Alexandra von Humboldta oraz Towarzystwa Maxa Plancka. Jako profesor wizytujący miał przyjemność pracować w instytucjach takich jak Cornell University oraz North Carolina State University w Raleigh, obie w Stanach Zjednoczonych.

Jurga współpracował z wieloma międzynarodowymi ośrodkami badawczymi, w tym z Departamentem Fizykochemii University of Cambridge, Departamentem Fizyki Boston College, Departamentem Fizyki Uniwersytetu w Lipsku oraz Center of Advanced European Studies and Research CAESAR w Bonn, co dodatkowo świadczy o jego renomowanej pozycji w międzynarodowej społeczności naukowej.

Od 2012 roku pełnił rolę dyrektora Centrum NanoBioMedycznego UAM, które jest istotnym punktem w badaniach nad zastosowaniami nanotechnologii w biomedycynie.

Rektor UAM

W latach 1987–1990 Stefan Jurga sprawował funkcję prodziekana ds. studenckich na Wydziale Matematyki i Fizyki. Po zakończeniu tej kadencji, w 1990 roku, na prośbę ówczesnego rektora Jerzego Fedorowskiego, został powołany na prorektora Uniwersytetu Adama Mickiewicza (UAM), gdzie pracował przez dwie kadencje do 1996 roku.

W okresie 1996–2002 pełnił obowiązki rektora UAM, a jego kadencja zapisała się w historii uczelni poprzez intensywną rozbudowę Collegium Polonicum w Słubicach oraz ustanowienie Collegium Europaeum Gnesnense w Gnieźnie. W tym czasie miała miejsce znacząca modernizacja kampusu uniwersyteckiego na Morasko, który stał się nowym miejscem dla Wydziału Fizyki, Matematyki i Informatyki oraz Biologii.

Strategią Jurgi było przeniesienie wszystkich wydziałów nauk ścisłych i przyrodniczych na ten nowoczesny kampus, pozostawiając inne jednostki w centrum Poznania oraz w tzw. „kampusie Szamarzewo”, chociaż plany te zostały częściowo zmienione przez jego następcę. Rektor próbował także zmienić nazwę uczelni na Uniwersytet Poznański, ale ten pomysł nie uzyskał poparcia Senatu UAM. W tym okresie nastąpił także powrót Wydziału Teologicznego na uczelnię.

Pod jego przewodnictwem, UAM otworzył także zamiejscowe ośrodki edukacyjne w okolicznych miejscowościach takich jak Kościan, Śrem, Wągrowiec, Nowy Tomyśl oraz Pleszew. W latach 1999–2002 pełnił funkcję przewodniczącego Konferencji Rektorów Uniwersytetów Polskich, a także zajmował stanowisko wiceprzewodniczącego Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich.

Od 2004 roku kierował Komitetem Sterującym Programu Stypendialnego Unii Europejskiej pod nazwą „AlBan”, skierowanego do studentów oraz doktorantów z krajów Ameryki Łacińskiej, którzy realizowali swoje studia w krajach Unii Europejskiej. W latach 2006–2007 był także przewodniczącym zarządu stypendiów Fundacji Fulbrighta w Polsce.

Dodatkowo, był piątym prezydentem organizacji Santander Group, utworzonej w 1988 roku, która zrzeszała uniwersytety z różnych krajów, w tym z Valladolid, Gießen, Murcji, Grenoble, Malmö Högskola oraz Vrije Universiteit w Amsterdamie. Inicjował również międzynarodowy festiwal chórów studenckich „Universitas Cantat”, Dni Nauki i Sztuki, Targi Edukacyjne oraz inne wydarzenia artystyczne w ramach cyklu „Verba Sacra”.

Stefan Jurga był harcmistrzem Związku Harcerstwa Polskiego oraz współinicjatorem Spotkań Młodzieżowych „Lednica 2000” organizowanych przez ojca Jana Górę. W 2002 roku, wraz z innymi prominentnymi osobami, takimi jak Jan Kulczyk i Magdalena Abakanowicz, podpisał list w obronie arcybiskupa Juliusza Paetza, który był podejrzewany o molestowanie kleryków. W liście tym podkreślono, że oskarżony „cieszy się powszechnym szacunkiem” i ma ogromne zasługi dla nauki i kultury w Poznaniu.

W 2008 roku startował w wyborach rektorskich, gdzie uzyskał 27 głosów, co pozwoliło mu zająć drugie miejsce za Bronisławem Marciniakiem. Od października 2010 roku był również członkiem kapituły założycielskiej Akademickiego Klubu Obywatelskiego. Poświęcił się działalności naukowej i akademickiej aż do przejścia na emeryturę w 2016 roku.

Wiceminister edukacji

Stefan Jurga pełnił istotną rolę w polskiej administracji edukacyjnej, łącząc różne funkcje w ministerstwach związanych z edukacją i nauką.

W okresie od 29 listopada 2005 roku do 6 maja 2006 roku, zajmował stanowisko podsekretarza stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki.

Po tej ważnej roli, od 8 maja 2006 roku do 1 grudnia 2007 roku, pełnił funkcję sekretarza stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Odznaczenia

Stefan Jurga zdobył wiele prestiżowych odznaczeń, które podkreślają jego wkład w życie społeczne i edukacyjne. Wśród nich znajduje się Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, który został mu przyznany w 2002 roku, a także Złoty Krzyż Zasługi, który otrzymał w 1989 roku. W 2001 roku uhonorowano go Złotym Krzyżem „Za Zasługi dla ZHP”.

Dodatkowo został odznaczony medalem Wojewody Poznańskiego „Ad Perpetuam Rei Memoriam” w 2004 roku, a jego osiągnięcia zostały docenione także poprzez kilka nagród Ministra Edukacji Narodowej.

Od 2003 roku był także członkiem Saksońskiej Akademii Nauk, co dodatkowo podkreśla jego znaczenie w środowisku akademickim. W 2008 roku otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, co jest szczytowym osiągnięciem w karierze akademickiej.

Natomiast 27 grudnia 2009 roku, z rąk arcybiskupa Stanisława Gądeckiego, otrzymał papieski Order Świętego Sylwestra. W 2020 roku został uhonorowany przez poznańskie Towarzystwo im. Hipolita Cegielskiego statuetką Złotego Hipolita, co stanowi kolejne znaczące wyróżnienie w jego bogatej karierze.

Życie prywatne

Stefan Jurga był osobą, która cieszyła się sporym uznaniem w swoim środowisku. Jego życie prywatne było pełne miłości i wsparcia ze strony rodziny. Był mężem Marii, która z wykształcenia jest doktorem psychologii. Ich córka, Justyna, zrealizowała swoje marzenia i ukończyła studia na kierunku stomatologia na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu.

Warto również wspomnieć o jego bracie, profesorze Kazimierzu Jurdze, który również miał znaczący wpływ na środowisko akademickie. Po jego śmierci, Stefan został pochowany 25 marca na Cmentarzu parafii Matki Bożej Częstochowskiej w Poznaniu.

---

Oceń: Stefan Jurga

---